ASGP (2000), vol. 70: 107-136
LATE CARBONIFEROUS-NEOGENE GEODYNAMIC EVOLUTION AND PALEOGEOGRAPHY OF THE CIRCUM-CARPATHIAN REGION AND ADJACENT AREAS
Jan GOLONKA, Nestor OSZCZYPKO & Andrzej ŚLĄCZKA
Institute of Geological Sciences, Jagiellonian University, Oleandry Str. 2a, 30-063 Kraków, Poland
Golonka, J., Oszczypko, N. & Ślączka, A., 2000. Late Carboniferous-Neogene geodynamic evolution and paleogeography of the circum-Carpathian region and adjacent areas. Annales Societatis Geologorum Poloniae, 70: 107-136.
Abstract: Twelve time interval maps were constructed which depict the plate tectonic configuration, paleogeography and general lithofacies. The aim of this paper is to provide the geodynamic evolution and position of the major tectonic elements of the area within the global framework.
The Hercynian orogeny was concluded with the collision of Gondwana and Laurussia, whereas the Tethys Ocean formed the embayment between the Eurasian and Gondwanian branches of Pangea. The Mesozoic rifting events resulted in the origin of the oceanic type basins like Meliata and Pieniny along the northern margin of the Tethys. Separation of Eurasia from Gondwana resulted in the formation of the Alboran-Ligurian-Pieniny Ocean as a part of the Pangean breakup tectonic system. During the Late Jurassic-Early Cretaceous time, the Outer Carpathian rift had developed.
Latest Cretaceous-earliest Paleocene was the time of the closure of the Pieniny Ocean. Adria-Alcapa terranes continued their northward movement during Eocene-Early Miocene time. Their oblique collision with the North European plate led to the development of the accretionary wedge of Outer Carpathians and foreland basin. The formation of the West Carpathian thrusts was completed by the Miocene time. The thrust front was still progressing eastwards in the Eastern Carpathians.
Abstrakt: Dla obszaru wokółkarpackiego skonstruowano 12 map przedstawiających konfigurację płyt litosferycznych, paleogeografię i uproszczony rozkład litofacji w okresie od późnego karbonu po neogen. Przedstawiono ewolucję geodynamiczną tego rejonu na tle ruchu płyt i pozycji głównych elementów tektonicznych w globalnym układzie odniesienia.
Orogeneza hercyńska zakończyła się kolizją Gondwany i Laurusji, a Ocean Tetydy utworzył zatokę pomiędzy dwom a ramionami Tetydy - Gondwaną i Laurazją. W wyniku mezozoicznych ryftów wzdłuż północnej krawędzi Oceanu Tetydy powstało szereg basenów typu oceanicznego takich jak Meliata i basen pieniński. Ocean alborańsko-liguryjsko-pieniński powstał w wyniku oddzielenia się Gondwany i Laurazji jako fragment tektonicznego sytemu rozpadu Pangei. W okresie od późnej jury do wczesnej kredy rozwinął się ryft Karpat Zewnętrznych.
Na przełomie kredy i paleocenu nastąpiło zamknięcie basenu pienińskiego pasa skałkowego. W okresie od eocenu do wczesnego miocenu terany Adri-Alkapy i Karpat Wewnętrznych kontynuowały ruch w kierunku północnym, a ich kolizja z płytą euroazjatycką doprowadziła do powstania pryzmy akrecyjnej Karpat Zewnętrznych i basenu przedgórskiego. Przy końcu miocenu środkowego uformowały się ostatecznie nasunięcia Karpat Zachodnich, podczas gdy w Karpatach Wschodnich ruchy te przetrwały do końca pliocenu.
